Ullensvang prestebustad
1 / 5
Prestegarden ved Ullensvang kyrkja har ein lang kontinuitet og blei fyrste gong nevnt i 1309. I 1806 raste ein storm i Ullensvang som ødela samtlige bygningar og knuste inventaret. Blant annet blei kart, bøker, apparater og medikamenter øydelagde. Difor var potetpresten Peder Harboe Hertzberg, oppteken av å sikre framtida til prestegarden og hadde ein plan om å reise en samanhengende, ein - etasjes bygning, sjølv om det ville gå med fleire takstein.
Prestebustaden som står der i dag blei reist i 1866 under sokneprest Hans Irgens. Det er ei lafta tømmerbygning på ein og ein halv etasje. Planløysinga liknar typeteikningane til prestegardar på landet som arkitekt H. D. F. Linstow og landbruksreformator Jakob Sverdrup utforma. På fasaden mot vest har bygninga ein veranda i glas som er eit nyare tilbygg frå 1900-talet. Dei freda bygningane på tunet viser den lokale byggeskikken og planløysinga på ein embetsmannsgard. Det har gjennom tida vore ein stor og flott hage på prestegarden, og i 1977 vaks framleis ein apeskrekk, eit magnoliatre, og ein kjempestor barlind her.
Prestebustaden har totalt fire freda bygningar:
- Ullensvang prestebustad frå 1866
- Borgstua frå før 1630
- Stabbur frå ca. 1600
- Naust utdatert
Frukthistorie
I 1949 var det Forsøksstasjonen i Ullensvang som tok over drifta av prestegarden, med eit styre på 4 personar. Det var på slutten av året 500 frukttrær, mest eple, pære og moreller, samt nokre plomme. Det var mange slag, men fleire hadde liten verdi. Forsøkstasjonen tok også over buskapen som inneheldt ; 6 kyr, 2 kalvar, 12 sauer og 4 gimbrar i 1949. I dag er det NIBIO som har teke ansvar for parsellane til prestgarden og den fruktdyrkinga som er her.
Ullensvang prestegard har ei lang og interessant tidslinje. Prestane og prestegarden har vore pionerar for utvikling og velstand knytta til fruktdyrkinga i Hardanger. Denne rike historia kan ikkje undervurderast.
I 1968 kosta kirkedepartementet peis i midtstova og det vart bygd nytt bad på loftet. I 2019-2020 blei prestegarden ved Sørfjorden totalrenovert av OVF.